Gert Hekma gaat met pensioen: 'Pfffff, iedereen is zo preuts en braaf geworden'

Hij was sinds 1984 het boegbeeld van de homo- en lesbostudies aan de UvA. Nu gaat Gert Hekma met pensioen. Wat is iedereen preuts en braaf geworden, verzucht Hekma op de valreep. [...]

Lang niet iedereen in 'de normatieve heterowereld van de UvA' was het de afgelopen dertig jaar met hem eens, zegt hij. Neem zijn stellingname over pedofilie. Die wordt in het huidige tijdsgewricht door velen binnen en buiten de UvA als controversieel beschouwd: Hekma vindt seks tussen volwassenen en minderjarigen niet per se verwerpelijk. 'Relaties tussen volwassenen en kinderen worden meestal gezien als misbruik door de volwassene, maar het zijn soms juist de jongeren die het initiatief nemen. Kijk eens op al die datingsites en chatboxen hoeveel jonge jongens daar niet opzitten die contact zoeken met ouderen,' zegt hij. In zijn boek ABC van perversies (2009) zegt hij het zo: 'Ik heb mannen geïnterviewd die op hun zesde begonnen met de mannenjacht en daar nooit een trauma aan hebben overgehouden of de indruk hadden dat ze er te vroeg bij waren. Ook aan de lesbische kant is het niet ongebruikelijk dat meisjes in zwijm vallen voor hun onderwijzeres of andere volwassen vrouwen.'

Het zijn opvattingen die hem door velen niet in dank zijn afgenomen. 'Ook niet door de UvA,' zegt Hekma. 'Een jaar of tien geleden trad ik op in het televisieprogramma Bimbo's en boerka's, een programma over seksuele vrijheden en de seksuele moraal. Ik zei daar ook niet per se afwijzend te staan tegenover seks tussen volwassenen en jongeren. Een kijker stuurde een boze brief naar de toenmalige minister van OCW Plasterk. De minister stuurde een antwoord waarin hij de UvA opriep tot maatregelen. Ik citeer: "De UvA zal hem {Hekma} met kracht van argument wijzen op het verschil tussen een academisch discours en een publiek optreden." En inderdaad: ik werd door de UvA op het matje geroepen en kreeg een waarschuwing dat dit niet kon zo. Pfffff, iedereen is zo preuts en braaf geworden. Op coïtus en monogamie gerichte heteroseksualiteit is altijd de norm geweest en is het - na een intermezzo in de jaren zeventig en tachtig met een revolte tegen de seksuele status quo - nog steeds. In die dominante cultuur is de UvA meegegaan. De gesloten en kleine gezinnen van tegenwoordig bevestigen die cultuur. Ouders zijn enorm gefixeerd geraakt op hun kinderen. Denk je dat ouders vroeger - toen de gezinnen nog kinderrijk waren - tijd hadden voor die fixatie? Een van mijn grootste teleurstellingen is het verbod op vereniging door de Hoge Raad van pedofielenclub Martijn. Echt krankzinnig.' [...]

Hekma hield zich nadrukkelijk ook bezig met de praktijk van seks en seksstudies: hoe ziet sadomasochistische seks eruit, hoe zien homoseks en de homowereld eruit, wat is luierseks en wat betekent het voor iemand om aan dergelijke vormen van seks te doen? Hekma: 'Daar zie ik het bij de collega's niet van komen. Die blijven vooral bezig met klasse, ras, gender en algemene seksualiteit. Veel van het onderzoek dat ik deed wordt intussen overvleugeld door onderzoek naar identiteit en etniciteit, onderzoek dat nota bene homoseksuelen vaak verrichten. Ze komen dan op voor allerlei minderheden, maar niet voor zichzelf en blijven zo tweederangsburgers. Kijk naar de voorzitter van de Commissie Diversiteit, Gloria Wekker. Zelf lesbisch, maar geen woord over seksueel diversiteitsbeleid in het eindrapport, dat voornamelijk ging over etniciteit.' [...]

'Kijk naar iemand als de extravagante cultuurhistoricus Thomas von der Dunk. Die is freelance wetenschapper geworden, want er was geen formele plaats meer voor hem op de universiteit. Of kijk naar Jim Holmes, inmiddels overleden maar eerder taalwetenschapper aan de UvA en wereldberoemd vertaler van Martinus Nijhoffs gedicht 'Awater'. Jim was een leernicht en zo liep hij ook over en door de UvA. Dat is nu ondenkbaar geworden. Het is allemaal zo braaf geworden. Leernichten die naar een leerfeest gaan verkleden zich pas als ze binnen zijn.' [...]

'De barretjes waar homo's met elkaar praatten over de normatieve heterowereld en de nadelen daarvan, zijn verdwenen en vervangen door "gaygaming-discussies" achter je computer. Het is misschien een leuk alternatief voor die barretjes, maar je verandert de samenleving er niet mee.'

Seks en seksuele variëteit zullen in het nieuwe curriculum nauwelijks meer als thema worden aangesneden, denkt Hekma. 'De seks is eruit gebonjourd, helemaal zoals Nederland is als het gaat om de tolerantie van homoseksualiteit en andere vormen van seksuele diversiteit: het kan allemaal best, maar maak het niet al te bespreekbaar en expliciet, want dat maakt de discussie opeens heel ongemakkelijk.'

bron: Interview < Gert Hekma gaat met pensioen: 'Pfffff, iedereen is zo preuts en braaf geworden' > door Dirk Wolthekker; www.folia.nl/actueel/111821; Folia; 29 juni 2017