Hoe het archief van pedoclub Martijn de veranderde tijdgeest weerspiegelt
Van pleitbezorger van de pedofiele zaak met een luide stem in de politiek tot organisatie die met toenemende vijandigheid te maken kreeg en uiteindelijk werd verboden: pedovereniging Martijn heeft ondervonden hoe de 'akseptatie' van seks met kinderen verdween. De Volkskrant kreeg toegang tot het archief van Martijn, dat een unieke blik van binnenuit biedt op de ijzige kilte die de club is gaan omhullen. [...]
Uittenbogaard mailde onlangs de Volkskrant: al die notulen van Martijn, waren die misschien interessant? Hij zou eigenlijk graag zien dat het archief werd opgenomen door een officieel instituut. Maar voorlopig zit Uittenbogaard zelf thuis stukken te fotograferen en in te scannen, die hij vervolgens geanonimiseerd op zijn site brongersma.info zet, genoemd naar de voormalige PvdA-senator Edward Brongersma. Want het is nu onvoorstelbaar, maar tot 1977 zat voor die partij iemand in de Eerste Kamer die openlijk zijn voorkeur voor tieners beleed en op tv vurig de pedofiele zaak bepleitte.
Maatschappelijke omwenteling
En daarmee zijn we direct bij de gigantische maatschappelijk omwenteling die Martijn meemaakte en waarop het archief een unieke blik van binnenuit biedt. Wie de interne stukken leest van de eerste jaren na de oprichting, in 1982, merkt: ze dachten dat ze er misschien wel bijna waren, dat Nederland pedofilie zou aanvaarden en dat seks met kinderen legaal zou worden. Zich onbewust van een toekomst waarin ze juist totaal zouden worden verstoten en waarin hun vereniging zou worden verboden. Voor de context: in 1979 hebben linkse partijen een petitie meegetekend tegen de strafbaarstelling van seks met minderjarigen. In 1987 wordt een petitie van het COC door een breed spectrum aan maatschappelijke organisaties en culturele figuren ondertekend waarin wordt gevraagd om seks met kinderen onder de 16 toe te staan als 'de jongere in kwestie het contact zelf zocht, of een actieve rol speelde in het onderhouden ervan of indien er geen sprake is van een groot machtsverschil'. Zoals Uittenbogaard zegt: 'Het kwartje kon echt twee kanten op vallen.' [...]
Er zijn warme banden met homo-organisaties. Het COC stelt regelmatig zijn panden beschikbaar. Bij homomanifestaties is Martijn present met een standje. Het blad ligt in tientallen openbare bibliotheken en boekhandels door heel Nederland. Verzoekje in 1984: een arts wil het blad graag in de patiëntenkamer, vraagt om meer foto's van meisjes. [...]
Vrije keuzes
Eerst die officiële lijn. Die is nauw verwant aan het anti-autoritaire denken van de jaren zeventig en gaat zo: het individu moet helemaal vrij keuzes kunnen maken. Een kind is ook zo'n individu. En kinderen hebben seksuele gevoelens, ook voor volwassenen. Wanneer je het uiten van die gevoelens verbiedt, doe je het kind tekort. Pedofielen zijn geen misbruikers of verkrachters, nee, die houden juist ontzettend veel van kinderen en willen op basis van vrijwilligheid seks met kinderen, zodat die kinderen zich geliefd voelen en zich seksueel ontwikkelen. Dwang, dát is uit den boze, maar daar zou de ware pedofiel zich ook nooit schuldig aan maken. Kinderverkrachting en incest zijn volgens deze redenering juist geen pedofilie. Als er al schade voor een kind is in een 'pedofiele relatie', komt dat niet door de pedofiel maar door de afkeurende reacties van de omgeving.
Psychiaters, psychologen, therapeuten: ze worden bij Martijn doorgaans met groot wantrouwen bekeken, omdat ze van het onderscheid tussen misbruik en pedofilie niets zouden snappen en pedofielen zien als ziek in plaats van als mensen met simpelweg een bepaalde geaardheid. Vraag het Marthijn Uittenbogaard en die zal dit alles nog altijd gloedvol betogen.
Variaties op dit thema herhalen zich eindeloos in OK Magazine. Verworpen wordt het idee dat kinderen de consequenties van seksueel contact met volwassenen helemaal niet kunnen overzien, dat tussen een volwassene en een kind per definitie zo'n machtsverschil zit dat van werkelijke vrijwilligheid nooit sprake kan zijn. Dat iemand die geil wordt van kinderen en zijn driften volgt nooit tegelijk het welzijn van een kind voor ogen kan hebben. En dat slachtoffers daar vaak een leven lang last van houden. Verworpen wordt eigenlijk alles dat op dit gebied vandaag de dag gemeengoed is.
Geen afkeuring
Maar ook die eigen filosofie van Martijn - pedofilie is goed, dwang is slecht - wordt in de bestuursnotulen niet erg consequent gevolgd. Zo is de afwijzing van kinderporno, voorbeeld bij uitstek van exploitatie, slechts pragmatisch. Als in 1986 'weer iemand bezoek krijgt van de politie' en vast komt te zitten, is er ergernis: 'Gezien het feit dat hij vooral op porno-aanklachten vast zit en hij door zijn onzorgvuldige gedrag de vereniging geschaad heeft kunnen we hem geen solidariteitsverklaringen sturen.' Maar er is geen afkeuring. Martijn mag er zelf niet in doen, op bijeenkomsten komt het voor dat iemand andere leden aan kinderporno helpt. 'Dat was niet toegestaan', zegt Uittenbogaard. 'En in mijn tijd heb ik het nooit meegemaakt.' En tot het eind biedt Martijn ruimte aan leden die zeggen het te bezitten. In 2011, als de voorzitter - nota bene na al te zijn gepakt - weer 'kinderporno is gaan downloaden', is er opnieuw alleen die instrumentele irritatie: 'Dit is een achilleshiel in de vereniging.'
[Inzetstukje:]
NATIONAAL ARCHIEF MEEST AANGEWEZEN PLEK
Oud-bestuurslid Marthijn Uittenbogaard wil graag dat het archief van pedofielenvereniging Martijn onderdak vindt bij een officiele instelling en daar kan worden geraadpleegd voor onderzoek. Het Nationaal Archief in Den Haag is bereid hier serieus naar te kijken, zegt Jelle Gaemers, die daar collecties aanwerft. In het jaar dat Martijn werd verboden, 2012, nam Gaemers' voorganger zelf al contact op met de vereniging om het archief veilig te stellen. Dat leidde toen niet tot resultaat. Er was huiver over het brisante karakter van Martijn, er vonden personele verschuivingen plaats binnen het Nationaal Archief en het instituut had nog geen oplossing voor het extra werk dat de stukken van Martijn met zich meebrengen. 'Vanwege de privacygevoelige informatie zullen we van elk stuk moeten bekijken of het vrij ter inzage kan zijn of dat er beperkingen op moeten zitten', legt Gaemers uit. 'Wanneer er aanvragen komen, moeten we die beperkingen ook goed toepassen.' Niettemin wil hij, mocht Uittenbogaard hem weer benaderen, verder met de zaak. Over het historisch belang is geen twijfel, blijkt ook uit navraag bij andere archivarissen.En bij gebrek aan een Nederlands archief dat zich in het bijzonder op particulieren toelegt, is het Nationaal Archief volgens Gaemers 'de meest aangewezen plek'.
[Einde inzetstukje] [...]
Na een zwaar bevochten procedure van twee jaar waarin Martijn het aanvankelijk nog lijkt te redden, hakt de Hoge Raad de knoop door: Martijn bagatelliseert de gevaren van seksueel contact met kinderen, verheerlijkt en propageert zulk contact. Daarmee neemt de vereniging drempels weg om seks met kinderen te hebben. Dat is schadelijk, omdat kinderen kwetsbaar en afhankelijk zijn. Volgens het hoogste rechtscollege weegt dit zwaarder dan de vrijheid van vereniging.
Martijn is nu echt geschiedenis.
bron: 'Hoe het archief van pedoclub Martijn de veranderde tijdgeest weerspiegelt' door Kustaw Bessems; www.volkskrant.nl/nieuws-achtergrond/hoe-het-archief-van-pedoclub-martijn-de-veranderde-tijdgeest-weerspiegelt~b8e45fdf/; de Volkskrant; 26 november 2019