In memoriam mr.dr. E. Brongersma (1911-1998)

De discussie rond de kinderpornowetgeving in 1995 trok Brongersma zich persoonlijk zeer aan. Deze samenleving maakt opnieuw een misdadiger van mij, schreef hij me. De [Brongersma] stichting werd in 1996 en 1997 in verband gebracht met Pedofiele netwerken. Brongersma, in 1996 bedreigd met de dood nadat hij had opgetreden in het programma "Buitenhof" en daarover in de pers met vermelding van woonplaats was aangevallen, dook enkele weken onder bij een goede vriend. Hij was aangeslagen, had problemen met zijn gezondheid en het sterven van generatiegenoten deed de rest. "Ik lees met enige jaloezie overlijdensadvertenties", zei hij.

Zijn blik was niet meer op deze wereld gericht, ze was hem vreemd en vijandig geworden. Met open ogen koos hij voor de dood. In zijn dagboek noteerde hij: "woensdag 22 april slotfase op einde middag". Ik herdenk een bijzonder mens, met grote intellectuele gaven en een brede interdisciplinaire visie op de seksualiteit. Hij is niet ten onrechte geëerd met het erelidmaatschap van de Vereniging voor Seksuologie. Hij accepteerde dat met vreugde, al had hij zijn bedenkingen bij het theorieloos empirisme dat hij in vele conferenties van de V.V.S. onderkende.

Hij was ook afstandelijk, een man die zijn diepste emoties pas vrijgaf als hij iemand zeer goed kende. Maar voor wie hij als vriend erkende had hij een onvoorwaardelijke loyaliteit. Dat hij vrienden had bleek uit de brieven die ik als zijn executeur-testamentair ontving. Van zeer oude en zeer jonge mensen en van alles daartussen ontroerende brieven van mensen die hij in moeilijke ogenblikken had bijgestaan. Hij rust in de zekerheid van hun herinneringen, onkwetsbaar voor die voor hem vijandige wereld. De Stichting zal zijn levenswerk voortzetten.

bron: Artikel 'In memoriam mr.dr. E. Brongersma (1911-1998)' door Lex van Naerssen (psycholoog, Universitair Hoofddocent, Ambulatorium Sociale Wetenschappen); www.tijdschriftvoorseksuologie.nl/archief/tvs1998-3/rn221352.pdf; Tijdschrift voor seksuologie, jaargang 22, nummer 3; 1997