Over Der Prozesz van Frans Kafka

Het 'Gericht' [Het proces, Kafka], in zijn algemeen symbolische strekking, is van alle tijden. Men treft de strekking, die erin tot uiting komt, in iedere collectieve organisatie aan, iedere organisatie, die macht wil uitoefenen, onverschillig of dit nu een religieuze, een politieke, een juridische of een economische organisatie is. Een dergelijke organisatie wil macht uitoefenen over alles wat buiten haar ligt: dus in de eerste plaats over de eenling, die zich voorlopig nog aan haar macht onttrekt, op het vrije en autonome individu. En onder de middelen, die haar ten dienste staan om dit individu binnen haar machtscirkel te trekken, te dwingen, te intimideren, te terroriseren, verdient wel in de eerste plaats vermelding het misbruik maken van de vage of latente schuldgevoelens, die ieder mens bezit en die men, mits over de juiste 'methode' beschikkend, steeds kan activeren en voor zijn eigen doeleinden uitbuiten.

bron: 'Over Der Prozesz van Frans Kafka' door Simon Vestdijk; Nawoord in 'Het proces' door Franz Kafka; Athenaeum-Polak & Van Gennep; Amsterdam 2003; Eerder verschenen in De Poolsche ruiter; 1946