De zaak Jonathan King

Door: John Stefan

Inleiding

Elke popliefhebber is ervan op de hoogte dat er in het verleden nogal wat schandalen rond popsterren zijn geweest. Niet voor niets gaat de term 'seks, drugs en rock 'n roll' op voor een behoorlijk deel van de popindustrie. Een Engelsman die een belangrijke rol in de pophistorie heeft gespeeld is Jonathan King, geboren op 6 december 1944. Voordat hij naar de universiteit van Cambridge ging, bezocht hij hetzelfde deftige internaat als twee latere leden van de groep Genesis: Charterhouse. Als student maakte hij in 1965 de hitsingle 'Everone's Gone to the Moon' , waarna hij onder diverse pseudoniemen succesvolle platen opnam, o.a. Johnny Reggae' als The Piglets. Hij was ook werkzaam als producer en had een eigen muziekuitgeverij, waarbij Genesis (een naam die hij voor de groep had bedacht) onder contract kwam. Ook voor de groep 10CC, waarvan King in 1972 de single 'Donna' uitbracht, verzon hij de naam. Later zou hij ook de debuutsingle van de jongensgroep The Bay City Rollers, 'Keep on dancing', produceren. Verder was Jonathan King actief als oprichter van een tijdschrift over de popindustrie en als presentator van een belangrijk muziekprogramma. In 1997 was hij de man achter het winnende liedje van het Eurovisiesongfestival, 'Love shine a light'. Hij zou in totaal 40 miljoen platen verkopen. Op 24 november 2000 werd JK beschuldigd van drie gevallen van seksueel misbruik van kinderen, daterend uit 1968. Als gevolg van de publiciteit die er aan zijn arrestatie werd gegeven meldden zich een tiental andere jongens (nu mannen) om de politie te vertellen dat King ook hen had misbruikt, in de jaren zeventig en tachtig. Sommigen zeiden dat hij hen oppikte in de Walton Hop, een disco in Walton-on-Thames, die werd gerund door zijn vriend Deniz Corday. Anderen zeiden dat hij tijdens het cruisen in zijn Rolls-Royce door Londen naast hen stopte en vroeg waarom ze zo laat buiten waren en of ze wisten wie hij was. Hij was Jonathan King! Wilden ze een lift? Hij vertelde de jongens dat hij een marktonderzoek leidde naar de smaak van jonge mensen. Hielden ze van zijn muziek? Zijn t.v.-shows? Waren ze fans van Entertainment USA, zijn serie bij BBC2? Hij vroeg hun een vragenlijst in te vullen - door hem geschreven - met de bedoeling een ranglijst te maken van hun hobby's. Auto? Muziek? Familie en vrienden? Seks? "Is dat zo?" zei Jonathan dan tegen hen. "Staat seks maar op nummer twee?" En zo praatten ze dan gewoonlijk verder over seks. Soms nam hij hen mee naar zijn huis in Bayswater, met het toilet vol spiegels en de achteloos over de koffietafel verspreide foto's van naakte vrouwen. Soms nam hij hen mee naar parkeergarages of naar de bossen bij de Walton Hop. Hij liet hun foto's zien van naakte Colombiaanse stewardessen en van Sam Fox (een sexy Britse zangeres, o.a. bekend van hits als 'Touch me (I want your body)' uit 1986). Hij zou, zei hij, kunnen regelen dat ze seks hadden met de vrouwen op de foto's. (Sam Fox wist daar niets van). Soms zou er tussen de stapel foto's van naakte vrouwen die hij aan de jongens gaf een naaktfoto van hemzelf gezeten hebben. "O!" zou hij dan een beetje blozend gezegd hebben. "Sorry. Het was niet de bedoeling dat je die van mij zou zien!" (Toen de politie Kings huis doorzocht, vond ze volgens eigen zeggen 10 koffers, elk volgepropt met zijn verleidingspakket - zijn vragenlijsten en foto's van Sam Fox en naaktfoto's van hemzelf - allemaal gepakt en klaar voor het moment dat hij de behoefte voelde om in zijn Rolls-Royce te stappen en rond te gaan rijden). Hij vertelde de jongens dat het o.k.was als ze wilden masturberen. En vanaf dat moment plachten de dingen zich verder te ontwikkelen. Sommige van de jongens rapporteerden dat zijn hele lichaam begon te beven als hij naast hen in de Rolls-Royce zat. En dan 'ging hij ervoor', zoals een jongen dat uitdrukte. Geen van de jongens zei dat hij zich aan hen opdrong. Ze zeiden allemaal dat ze daar gewoon zaten, onderworpen aan het gezag dat hij door zijn roem uitoefende. De jongens zeiden allemaal dat ze voor hun hele leven emotionele littekens aan JK hadden overgehouden, hoewel ze bijna allemaal vele malen terugkeerden en slachtoffer van nog meer aanrandingen werden.

1. Het proces

10 september 2001. Het proces tegen JK vindt plaats in de rechtbank Old Bailey, waar zo'n honderd jaar geleden Oscar Wilde, de beroemde Engelse schrijver, terechtstond wegens zijn homoseksuele relatie met Lord Alfred Douglas. Er zijn zes aanklachten die betrekking hebben op de jaren tussen 1982 en 1987, één betreffende sodomie (= anale penetratie), één poging tot sodomie en vier aanrandingen van jongens van 14 en 15 jaar. Er zijn hier vandaag een stuk of vijf journalisten die de zaak verslaan onder wie Jon Ronson van de krant The Guardian met wie JK een goede verstandhouding heeft. Ze emailen met elkaar tijdens de duur van het proces. De verdediging voert aan dat de politie de klachten over het toebrengen van emotionele schade actief heeft aangemoedigd toen ze de slachtoffers ondervroegen, omdat er, zonder dat, alleen nog wat seks van jaren geleden overbleef. En hoe kan die schade worden gemeten, vooral in dit ik-tijdperk waarin de hele wereld voor altijd in haar kindertijd lijkt te graven naar aanwijzingen waarom ze zich zo slecht heeft ontwikkeld. "Jonathan King", is het eerste wat David Jeremy, de advocaat van de eisende partijen, tegen de jury opmerkt, "heeft de jeugd door middel van zijn roem geëxploiteerd". Jonathan vraagt in een email aan Ronson of deze het eerlijk zou vinden als bijvoorbeeld Mick Jagger vandaag werd gearresteerd, omdat hij in 1970 seks had gehad met een 15-jarig meisje. Ronson was het met hem eens dat dat niet eerlijk zou zijn. Later zeiden enkele slachtoffers voor de rechtbank dat JK een trucje had om ze zich bijzonder te laten voelen, alsof ze alles zouden kunnen doen, alsof ze het helemaal zouden gaan maken in de showbusiness zolang ze maar bij hem bleven (en niemand vertelden wat er was gebeurd). Volgens Ronson zinspeelde King met zijn vergelijking met Jagger op de homofobie die zich in de kern van de zaak zou bevinden, maar lag het werkelijke contrast op een esthetisch vlak. Want Mick Jagger (of Bill Wyman) zouden het niet nodig hebben gehad om te doen alsof ze een marktonderzoek deden naar de smaak van jonge mensen. Hij zou het niet nodig hebben gehad om hun seks met Colombiaanse stewardessen te beloven. Maar JK, met zijn geringe aantrekkingskracht (hij had een scherpe neus, een grote, zwarte bril en een scheve grijns) had het wèl nodig.

11 september 2001. Dag twee van het proces. Alles ziet er hopeloos uit voor JK. Het eerste slachtoffer, dat we David zullen noemen en nu schilder/stukadoor is, afkomstig uit de buitenwijken van Londen, neemt plaats in de getuigenbank. Jonathan heeft David in Leicester Square benaderd toen deze 14 of 15 was. Hoewel David geen idee had wie Jonathan was, vertelde hij hem al gauw dat hij beroemd was. "Het was opwindend", zegt David. Jonathan gaf hem de vragenlijst, het exemplaar dat de hobby's van jongens in volgorde van voorkeur rangschikte. Hij vulde het in. Jonathan nodigde hem uit om mee naar zijn huis te gaan en vroeg of hij en zijn vrienden samen masturbeerden. Jonathan liet hem pornofilms zien via een filmprojector. "We hebben over masturbatie gepraat", zegt David. "Hij zei me te ontspannen. Hij maakte mijn broek open. Hij probeerde me te masturberen, wat me helemaal niet opwond. Hij zei me het zelf te doen, wat ik begon te doen. Ik voelde me erg opgelaten". David is drie keer naar Kings huis teruggegaan. Dergelijke aanrandingen kwamen elke keer voor. Later schreef JK David een serie brieven. "Hij liet het in die brieven voorkomen alsof ik beroemd zou worden", zegt David. De advocaat van de eisers vraagt hem een van deze brieven aan de jury voor te lezen. "Misschien zul je nog eens een megaster worden. Ik ben nu in New York. Ik bel je de eerstvolgende keer dat ik in de stad ben. Blijf intussen op woensdag om 9 uur kijken naar Entertainment USA, de grootste t.v.-show ter wereld". David zegt dat JK hem voor zijn hele leven emotionele schade heeft toegebracht. Hij zegt dat hij geen kinderen kan vasthouden en dat het hem bang en onbehaaglijk maakt om het zoontje van zijn vriendin vast te houden en er mee te spelen. Na de lunch begint Ron Thwaites, JK's advocaat, aan zijn kruisverhoor van David. Zijn toon is adembenemend snijdend. "We gaan 16 jaar terug, omdat jij hebt besloten om tot voor negen maanden geleden geen klacht in te dienen", zegt hij. "Je vraagt daar geen begrip voor, hè?" "Ik was degene die werd aangerand", antwoordt David met trillende stem. "Denk je dat het makkelijk is voor een man om na 20 jaar van een misdrijf beschuldigd te worden?” zegt Thwaites. En dan: "Ben je soms geïnteresseerd in geld?" "Ik heb het nou op m'n zenuwen", zegt David. "U zet me onder druk. Ik werd door die man daar seksueel misbruikt". "Je moet al redelijk volwassen zijn geweest om in je eentje naar Londen te gaan", zegt Ron Thwaites. "Je zal wel geen jongen in een korte broek zijn geweest die om zijn moeder huilde". Enzovoort.

Men was er zich tijdens dit kruisverhoor niet van bewust dat New York en Washington DC werden aangevallen. Die avond kreeg Ronson een email van King: "Maakt de vraag of ik 15 jaar geleden al dan niet mijn hand op de knie van een tiener heb gelegd nogal onbeduidend, hè? Laat je KING vallen voor het World Trade Centre? Boehoe!" Volgens een andere getuigenverklaring bood Jonathan hem in de Walton Hop een lift aan naar huis. Hij ging er op in en in de Rolls Royce praatten ze over muziek en vertelde King hem dat hij de kijk van een jong iemand nodig had. Na hem een paar keer thuis te hebben gebracht met de auto randde King hem tenslotte aan. De eerste aanranding vond plaats in een parkeergarage. King leek die plek goed te kennen. “Ik geloof dat hij er eerder was geweest", aldus de getuige. "Ik moest op de voorste passagiersplaats gaan zitten en King zat op de chauffeurplaats. Ik merkte dat King was begonnen te beven en nam aan dat hij naar het toilet moest. Toen boog hij zich over naar waar ik zat. Tot mijn afschuw begon hij aan mijn broek te trekken. Hij wrong mijn broek open en ging er gewoon voor. Hij had zijn hoofd in mijn schoot en bedreef orale seks met me door zijn mond om mijn penis te doen. Ik was erg geschokt. Na een tijdje stopte hij met het bedrijven van orale seks met mij en hoewel mijn penis was opgericht had ik geen zaadlozing. Toen merkte ik dat King zijn broek had losgemaakt en zijn penis zichtbaar was en hij zichzelf masturbeerde. Ik herinner me dat ik uit het raam keek en erover dacht naar huis te lopen. Ik deed het niet, omdat ik gewoon hoopte dat als hij klaar was hij me thuis zou afzetten. Tenslotte kwam King klaar en toen reed hij me naar huis. Ik voelde me misselijk en schaamde me over wat hij met me had gedaan en ik herinner me dat ik de volgende dag in de spiegel keek en ik me afvroeg of je aan mijn gezicht kon zien wat er was gebeurd. De tweede keer dat King me aanrandde was bij de parkeergarage die al eerder is beschreven. Dit keer pleegde hij sodomie bij me... Toen we eenmaal op de plek waren aangekomen, stapten we uit de auto en voerde hij me 15 meter mee naar een dal in een bosrijke omgeving. King leidde me door een hand van achteren op mijn nek te plaatsen en de andere op mijn arm. King beefde. King deed mijn broek en onderbroek naar beneden. Toen drong hij met zijn penis mijn anus binnen en penetreerde me. Ik kan wel zeggen dat King op dat moment uitzinnig was. Hij hield totaal geen rekening met me. Ik geloof echt dat als ik nee had gezegd hij me zou hebben gedwongen. Kings broek en onderbroek lagen rond zijn enkels en hij gebruikte geen glijmiddel. Ik kan ook wel zeggen dat hij geen geweldig grote penis had. Hoewel hij ruw was, deed het geen pijn. Ik was in een shocktoestand. King kwam ten slottte in mij klaar en alles gebeurde erg snel. Niet alleen waste ik me die avond, maar de hele week constant. Ik vond het verschrikkelijk wat hij met me had gedaan en ik voelde me vies. Het kan zijn dat King een stuk van mijn haar had beetgepakt, omdat ik een week of wat mijn haar elke dag waste wat helemaal niets voor mij was. De derde keer dat King me aanrandde was weer na een lift naar huis vanuit de Hop. Ditmaal deed het wel pijn en dat zei ik tegen hem, maar hij hield er niet mee op. Ik vroeg hem zelfs of hij vaseline gebruikte en hij antwoordde: "O nee, spuug is genoeg voor jou". Het gebeurde heel snel en hij was heel chirurgisch en lichamelijk. Ik zou er ook graag aan toe willen voegen dat King me nooit kuste of genegenheid toonde. Vele jaren later bezocht ik de Brit Awards en toen ik daar was, zag ik JK. Toen hij mij zag, staarde hij een poos naar me en liep toen weg. Ik geloof dat hij gevaarlijk is en ik wil dat het niet meer gebeurt met andere kinderen". Uiteindelijk zou JK juist van deze aanklacht worden vrijgesproken. Het slachtoffer geeft in de getuigenbank toe dat hij waarschijnlijk 16 was toen hij JK kende en de aanklager kan niet bewijzen dat de seks niet met wederzijdse instemming had plaatsgevonden. De jongen had ook binnen 1 jaar een aanklacht moeten indienen, maar omdat hij 23 jaar had gewacht werd zijn zaak stopgezet.

Elke dag opent Ron Thwaites in de Old Bailey weer een genadeloze aanval op de een of ander die geen cliënt van hem is. De slachtoffers zijn 'zonderlinge figuren' die 'als duveltjes uit doosjes' op zoek zijn naar schadevergoedingen. Onder hen bevindt zich iemand die huilt in de getuigenbank. "Krokodillentranen!" snauwt hij. Anderen zijn 'drugsverslaafden en fantasten en leugenaars'. Een is 'helemaal gek'. Ergens heeft Thwaites wel gelijk. Een van de slachtoffers, Chris Sealey, geeft binnen vijf minuten kruisverhoor toe dat hij zwarte katten ziet die niemand anders kan zien en denkt dat er zigeuners naar zijn huis komen om zijn keel door te snijden. Chris geeft ook toe dat hij zich alleen maar voor het geld meldde. Hij hoopt zijn verhaal aan een krant te kunnen verkopen. (Dat doet hij: aan de Sunday People, nadat hij zijn getuigenis met buitengewoon veel plezier heeft opgesmukt. Het argument van Chris is: "Nou en? King heeft wat uit mij gekregen, dus waarom zou ik niet iets uit King krijgen?"). Er zijn geen materiële bewijzen in deze zaak. Geen DNA. Hoe kan King zich tegen misdaden verdedigen die zo lang geleden zijn gepleegd?

19 september 2001. De tiende dag van het proces. Thwaites speelt voor de jury een videotape af met de hoogtepunten van JK's carrière. Misschien wil hij de jury op dezelfde manier imponeren als hij al die jongens heeft gedaan. Het duurt drie dagen voordat de jury tot een uitspraak komt. JK wordt schuldig bevonden aan zes aanklachten. Hij knikt steeds als hij het 'schuldig' hoort uitspreken. Binnen enkele minuten wordt hij naar de Belmarsh-gevangenis gevoerd.

21 november 2001. JK wordt veroordeeld tot 7 jaar gevangenisstraf. Van enkele aanklachten wordt hij vrijgesproken en de beschuldigingen van de jongens die zeiden dat JK hen oppikte in de Walton Hop worden niet verder behandeld. De rechter zegt dat de zaak een tragedie is. Deze anderszins zo gerespecteerde man, zegt hij, deze succesvolle beroemdheid, gebruikte en misbruikte zijn roem en succes om gemakkelijk te beïnvloeden tieners aan te trekken. Maar er werd geen geweld gebruikt en ook waren er geen bedreigingen.

2. Andere getuigen

Jimmy Pursey

De Walton Hop werd in 1990 gesloten na klachten van de buren over geluidsoverlast. Maar het gebouw waarin het was ondergebracht, de Playhouse (= schouwburg) staat er nog steeds. Jimmy Pursey, de leadzanger van de punkgroep Sham 69, was als tiener een van de vaste bezoekers van de Hop. Hij ging er in de jaren 70 elke dinsdag-, vrijdag- en zaterdagavond dansen. Kort voordat het proces begon gaf Jimmy Jon Ronson een rondleiding door de Playhouse. "Het is zo moeilijk om aan mensen die alles in zwartwit zien uit te leggen hoe kleurrijk het in deze club was", zei hij. "De Playhouse was een theater voor alternatieve toneelstukken en amateurtoneel. Maar op dinsdag, vrijdag en zaterdag werd het altijd een paradijs". Jimmy nam Ronson door de hal mee naar het podium. "Het was inspirerend", zei hij. "Dit was geen tafeltennis. Dit was dansen. Dit was het uitproberen van je eigen seksualiteit. Normale mensen werden dan altijd heel onnormaal. Het was Welcome to the Pleasure Dome (een hit van Frankie Goes to Hollywood uit 1985, waarvan de titel zoiets betekent als 'Welkom in de Kapel van de Lust'). Het was alles". Hij sprong het podium op en nam Ronson mee naar de coulissen aan de rechterkant. Ze stonden achter de gordijnen. "Hier was het binnenste heiligdom", zei Jimmy. "Vanaf dit punt had Deniz Corday altijd het beste zicht op de tieners die een beetje steviger waren, wat interessanter". "In welk opzicht steviger en interessanter?" "Mensen als ik. Als Deniz je mocht, werd je uitgenodigd om backstage te komen en kreeg je een beetje whisky bij je cola. Backstage, snap je? En dan was het: O, ik hoor nou bij die grote kliek. Dat was alles wat Deniz er mee te maken had". "En Jonathan?" "Hij reed altijd de parkeergarage van de Hop in en kwam dan van die kant backstage. En dan hadden we allemaal steeds iets van: 'Grote God! Er staat een Rolls-Royce buiten waar een t.v.-antenne uitsteekt! Ooh, er staat een t.v. achterin en het is een witte Roll-Royce!' Omdat je nooit kon weten of het de Beatles waren". "Maar het waren de Beatles niet". "Nee. Het was Jonathan King". Jimmy lachte. "Een heel groot verschil!" De Beatles woonden in St. George's Hill en werden vaak gezien als ze in hun Rolls-Royce langs Walton reden. Het gebied rond Walton was in de jaren zeventig de box van Londen, vol popbonzen en popsterren die zich lieten gaan en net zo deden als de tieners in de Walton deden - 'onnormaal'. In feite hing een onevenredig aantal beroemdheden die nu veroordeelde pedofielen zijn in de jaren zeventig en tachtig rond in de Walton Hop. Een van hen was Tam Paton, vriend van JK en manager van de Bay City Rollers die in het begin van de jaren 80 werd veroordeeld vanwege misbruik van kinderen. Het was Paton die JK het eerst in de Hop introduceerde - ze ontmoetten elkaar toen men JK had gevraagd om de debuutsingle van de Rollers te produceren. Ook Chris Denning, de voormalige Radio 1-DJ, kwam regelmatig in de Hop - hij heeft een reeks kinderseks-veroordelingen gehad, zat een tijd in de gevangenis van Praag en was bevriend met King en Paton. "Je kon altijd wel lachen met Deniz Corday", zei Jimmy. "Hij zei altijd: 'O, Jimmy! Kom hier! Ik zou zo graag aan die klotelul van je willen zuigen!' Deniz was een donzige dwaas. En dan had je ook nog Tam Paton. Ik kan me nog herinneren dat ik op een avond backstage een van mijn cola-tics zat te drinken, toen Tam tegen me zei: 'Ik hou ervan om vrachtwagenchauffeurs te neuken'. Chris Denning was veel onvoorzichtiger. Hij stopte zijn penis een keer tussen de pagina's van een homo-uitklapplaat en liet hem toen aan mijn voormalige bassist zien. Die begon tegen het tijdschrift en tegen Dennings pik te slaan en schreeuwde: 'Kom op, Jimmy, als de sodemieter wegwezen hier!' Maar JK was net een Victoriaanse dokter. Niet dat hij iets angstaanjagends had, maar hij had wel dat geleerde, erudiete Cambridge-gedoe over zich. Het Jekyll en Hyde-gedoe. Je had niet veel om met JK over te praten. En er waren altijd die geruchten over hem. 'O, hij heeft die en die in zijn witte Rolls-Royce gekregen'. En dat waren dan altijd de winnaars van de David Cassidy-lookalikewedstrijden. Beeldschoon". "Maakte hij altijd een grootse entree?" "Onee. Hij had nooit iets van 'Kijk mij nou!'. Hij ging ook helemaal nooit de dansvloer op. Hij voelde zich veel gelukkiger als hij zich hier backstage kon verstoppen, achter de gordijnen, in het binnenste heiligdom". Jon Ronson vroeg zich af of de popimpresario's die jonge tienerjongens verleidden in de Walton Hop zichzelf niet zozeer zagen als een kliek pedofielen, maar meer als de voortzetting van een eerbiedwaardige traditie. Want in het begin van de jaren zestig baseerde Larry Parnes, de eerste popbons in Engeland, zijn zakelijk oordeel op zijn seksuele voorkeur. "Als ik me voel aangetrokken tot Tommy Steele (een van zijn ontdekkingen)", zei hij altijd tegen zijn zakenpartners, "dan zijn tienermeisjes dat ook". Parnes' flat in West End zat altijd vol tienerjongens die hoopten als zijn volgende sterren te worden uitgekozen. Als hij ze er leuk vond uitzien gaf hij ze een schoon wit T-shirt. En zodra hij seks met hen had gehad, liet hij ze het witte T-shirt uitdoen en een zwarte aantrekken. Simon Napier-Bell, de manager van Wham! - die eens door Parnes was gevraagd om een wit T-shirt aan te doen - heeft gezegd dat het grote verschil tussen de Britse en Amerikaanse popindustrie is, dat de Amerikaanse impresario's van oudsher worden gedreven door geld, terwijl de Britse historisch gezien worden gedreven door homoseks, gewoonlijk met jongere jongens.

Deniz Corday

Deniz Corday maakt zich grote zorgen dat de Walton Hop, zijn levenswerk, op het punt staat beroemd te worden door iets verschrikkelijks. "Jonathan wilde niet dat ik met je praatte”, zei hij tegen Jon Ronson, "maar ik moet de Hop met mijn leven verdedigen". Deniz is onnoemelijk trots op de Hop. "Dagelijks komt er iemand in de supermarkt naar me toe", zei hij, "en zegt: 'Bedankt, Deniz, dat je van mijn jeugd iets bijzonders hebt gemaakt'. Sommigen zeggen dat de Hop de eerste disco in Groot-Brittannië was. Hij had vreselijk veel invloed. O, hemel..." Deniz zuchtte. "Zoiets kan in elke disco gebeuren. De manager kan niet alles controleren". Deniz zei dat hij wist dat het er slecht uitziet, maar dat de beroemde pedofielen er niet waren om jongens op te pikken. Ze waren er om marktonderzoek te doen. "Tom Paton draaide altijd zijn nieuwste platen van de Rollers en zei dan: "Klap voor de plaat die je het beste vindt". Net als JK en Chris Denning. Het hielp hen met hun werk. We hebben in 32 jaar nooit een klacht over Jonathan en jonge jongens gekregen, en opeens, na 32 jaar, melden al die oude mannen, onder wie een paar opa's, zich en zeggen dat ze seksueel zijn misbruikt en dat ze er hun hele leven last van hebben gehad. Ik denk dat het heel verdacht is. Jonathan is een aardige vent en zeker geen pedofiel. Volgens mij is een pedofiel iemand die met iemand onder de 13 gaat". Deniz vertelde dat de jongeren in de Walton Hop geen tere bloempjes waren. Ze waren groot en stoer en konden goed op zichzelf passen.

Nick McMeier

Ronson zocht Nick McMeier op een ochtend in november op in diens flat in Kingston, Surrey. Nick liet hem enkele cadeautjes zien die Jonathan voor hem had gekocht in de tijd dat ze samen waren. "Als ik op bezoek was, draaide het er gewoonlijk op uit dat ik twee of drie platen kreeg. Dus ik denk dat je nou wel kan uitrekenen hoe vaak ik bij hem op visite ben geweest". Ronson keek naar de stapel platen. "Je hebt daar zeker 30 of 40 platen", zei hij. "Of meer". "En hij gaf me een exemplaar van zijn boek, Bible 2, en een gitaar. En een biografie van Edie Sedgewick". "Het klinkt alsof jullie een relatie hadden. Alsof hij niet je misbruiker was, maar je vriendje". "Ik weet niet", zei Nick. "Hij kwam nogal graag zelfverzekerd over. Hij was nooit echt te verlegen om zijn naam te noemen of te vertellen hoe beroemd hij wel was". Nick is 34 en erg knap. Hij vertelde me hoe ze elkaar voor het eerst ontmoetten. Hij was tussen de 14 en 16 jaar en fietste naar huis, toen JK met zijn Roll-Royce naast hem kwam rijden en hem de weg vroeg. "Ik wees hem de weg en toen zei hij: 'Weet je wie ik ben?' Eigenlijk niet. Hij zei: 'Besef je wel wie ik ben?' En ik zei: 'Jawel'. Ik probeerde me zo min mogelijk te gedragen als iemand die verblind is door het zien van een ster". Later kwam Nick bij Jonathan thuis en luisterden ze naar platen en praatten ze wat. Steeds bedreef JK sodomie met hem. Hij was altijd teder, zei Nick, en stelde me op mijn gemak met kirrende geluiden. "Waarom ging je steeds weer terug?" Het was stil. "Dat weet ik echt niet. Ja, ik kreeg steeds platen. Maar ik genoot ook van de seksuele bevrediging. Ik werd niet verteerd door schuld. Op die leeftijd razen de hormonen door je heen. En ik voelde dat iemand om me gaf. Ik wist dat dat niet de normale manier was waarop volwassenen om kinderen geven, maar hij had iets onoverwinnelijks over zich. Een bepaalde zelfverzekerdheid". Nicks relatie met JK duurde 18 maanden. In de tussenliggende jaren heeft Nick de omvang vastgesteld van de emotionele schade die die maanden hem hebben toegebracht. Hij heeft nu 6 weken therapie achter de rug, maar die is voornamelijk aan de oppervlakte gebleven, zei hij. "Die periode veroorzaakte een scheiding tussen mijn emotionele kant en mezelf", zei hij. "Ik was me er niet eens van bewust totdat ik de politie sprak toen ze me kwamen ondervragen. En twee dagen later werd ik omgeven door een ongelooflijk donkere wolk, als een zwarte hond". Nick zei dat hij Jonathan nu een nogal trieste, impotente man vond.

Tam Paton

Tam Paton woont al 27 jaar op het platteland, bij Edinburgh in de buurt, in een bungalow die Little Kellerstain heet. Het was er lawaaierig toen Jon Ronson bij Paton op bezoek ging en men kan zich voorstellen dat het altijd al lawaaierig is geweest. De oude buren, het nu overleden rijke echtpaar dat ernaast heeft gewoond, klaagden dan ook altijd over hun excentrieke, legendarische buurman de popimpresario, de bendes gillende Roller-fans die buiten zijn elektrische toegangshekken kampeerden, de feesten, de teams politieagenten die zijn huis doorzochten naar aanwijzingen van pedofiele acitiviteiten, en daarna nog meer gegil - het gegil van de koppen in de kranten: 'Smerige geheimen van een verknipte Tam', 'Tams avond in de sauna met de jongens'. Vandaag was de plek vol herrie van jongens en honden. De honden waren rottweilers. Er zijn er vier van en ze lijken elkaar te haten. Er wonen ongeveer zes jongens bij Tam. Ze hebben een kamer of een caravan in de tuin. Ze zijn allemaal rond de 18. Tam is nu 63. Hij was overdreven beleefd, bijna nederig. Het was alsof de jaren waarin hij als pedofiel, als perverseling werd beschouwd hem hadden verlaagd tot een positie van voortdurende kruiperigheid ten opzichte van vreemden. De Tam Paton van vandaag de dag heeft niets meer van de afschrikwekkende Svengali die je altijd op t.v. zag in de jaren van de Bay City Rollers. Ronson was naar hem toegekomen vanwege de overeenkomsten tussen zijn en JK's vergrijpen. Ze waren vrienden en collega's en gingen altijd samen naar de Hop. Net als bij Jonathan waren de jongens die Paton 'aanrandde' niet zo jong. De jongste was 15. Ronson wist dat Jonathan er jaren over zou doen om zich in zijn nieuwe rol als veroordeelde, pedofiele beroemdheid in te leven. Paton had er al 20 jaar de tijd voor gehad. Dus stelde Ronson zich voor dat de ontmoeting met de Paton van nu net zo zou zijn als een ontmoeting met de JK van de toekomst. "Ik werd zes jaar opgesloten voor seks met minderjarigen", zei Tam. "Seks met minderjarigen. Onder de 21. Dat was in 1981. Ik heb een jaar gezeten. Mijn slachtoffers waren... een was 15 jaar. Ik heb hem zelfs nog nooit aangeraakt. Er was niets lichamelijks in juist die aanklacht. De knaap was doof en had een spraakgebrek. Hij kwam naar mijn huis en keek naar een pornofilm, een hetero pornofilm. Hij ging over tieten. Grote tieten. Alle maten tieten. En hij had twee pilsjes op. De aanklachten tegen mij waren dat ik een 15-jarige gehandicapte jongen had blootgesteld aan pornofilms en hem had voorzien van bedwelmende alcohol met de bedoeling hem te perverteren en corrumperen. Daar kreeg ik nou zes maanden voor". Tam nam me mee naar de plaats van meer van zijn misdrijven: zijn saunaruimte, gebouwd in de jaren zeventig. Hij zette het bubbelbad aan. "Ik kreeg zes maanden voor het leggen van een hand op een gozer zijn been", zei Tam. "En toen kreeg ik nog eens twee jaar voor een knaap die hier vrijwillig kwam. Hij was 16, goed opgeleid, een aardige gozer. Hij kwam met een taxi. Ik heb hem een fles Lambrusco gegeven". Natuurlijk blijft het stigma van een gevangenisstraf wegens seksmisdrijven met minderjarigen tot de op de dag van vandaag aan hem kleven. Vorige week nog kreeg een van zijn vrienden die een 3 maanden oude baby heeft de sociale dienst op bezoek die hem waarschuwde de baby uit Patons buurt te houden. "Een klein babietje!" zei Tam. "Mensen zien me als een beest. Mensen die me niet kennen veroordelen me". "Mag ik je iets vragen over de jongens die hier wonen? Wat doen ze?" "Ze maken de boel schoon", antwoordde hij op een wat scherpe toon. "Ze geven de honden te eten. Ze laten ze uit. Ze helpen me met onroerend goedzaken. Ze zijn 18 jaar en ik heb geen relatie met ze. Je kunt ze interviewen tot je een ons weegt. Misschien hou ik gewoon van aardige mensen om me heen. We houden geen orgiën. Er wordt niet aan de kroonluchters heen en weer gezwaaid". Het was even stil. "En als zou dat zo zijn", voegde hij eraan toe, "dan was het legaal". Tam gelooft dat ze hem moesten hebben vanwege zijn roem, omdat hij een beroemde Svengali was. Hij geeft de schuld van zijn arrestatie aan de popbusiness. En daar zit hij nu niet meer in. Hij is een onroerend goedmiljonair geworden, met veertig flats in de Edinburghse wijk West End. "Ik wil het allemaal vergeten", zei hij. "Ik heb twee keer een hartaanval gehad. En nu gebeurt hetzelfde met Jonathan. Een vossenjacht. Iedereen wil de dood van de vos zien. Ze zouden nooit achter ons aan zijn gegaan als we heteroseksueel waren geweest. Maar als je een flikker bent, mijn God!" "Denk je dat je een van de jongens voor zijn leven emotioneel hebt beschadigd?" Tam keek geschrokken, alsof hij deze mogelijkheid nog nooit had overwogen. "O, God", zei hij. "Ik hoop van niet".

3. Jonathan Kings verhaal

11 september 2001 was de belangrijkste dag in mijn leven. Op die dinsdag begon mijn proces in de Old Bailey Rechtbank waar 100 jaar geleden Oscar Wilde terechtstond voor gelijksoortige beschuldigingen. Er zitten twee kanten aan het JK-schandaal die volgens mij toe zijn aan een objectief en weldoordacht onderzoek. De ene kant is de specifieke situatie die is ontstaan en me heeft verwoest (in technische zin dan, voor de rest gaat het goed met me, dank je) en de andere heeft betrekking op de algemene, verontrustende elementen die niet alleen een duidelijk blinde homofobie uitschreeuwen, maar ook een gevaarlijke en kortzichtige reactie zijn op het woord of de insinuatie pedofilie. Op beide gebieden ben ik duidelijk vooringenomen. Je kunt niet middenin een wervelstorm zitten en toch je vermogen bewaren om jezelf van de emoties te scheiden. Maar er is zo vaak negatief, kortzichtig, onnauwkeurig en oneerlijk verslag over mijn zaak gedaan dat ik de behoefte voel om mijn observaties door te geven aan intelligente denkers die er minder bij betrokken zijn, de waarheden tegen elkaar af kunnen wegen en tot conclusies kunnen komen. Ik ben geen pedofiel. Ik zeg niet dat ik hen die het wel zijn hoe dan ook minderwaardig acht. Ik ben niet van plan om mijn eigen morele waarden aan anderen op te leggen, en dat heb ik nooit gedaan. In de jaren 60 en 70 gebruikten de meeste van mijn vrienden drugs. Ik niet. Maar dat was mijn eigen keuze, voor mezelf, en ik stond nooit klaar om hen te veroordelen, omdat ze voor zichzelf een andere keuze hadden gemaakt. Ik vind kinderen gewoon niet seksueel aantrekkelijk. Ik ben biseksueel en vind tieners aantrekkelijk. Ik heb dat altijd gedaan, sinds ik zelf een tiener was. Ik ben geen pedofiel, maar een tienofiel. Ik ben nu trouwens te oud om ook maar in het minst geïnteresseerd te zijn in lichamelijke betrokkenheid, dank je. Op de tweede plaats zou ik nooit iemand dwingen om iets te doen wat ze niet willen. Voor mij staat in mijn persoonlijke seksuele plezier inderdaad voorop dat mijn partner er meer plezier aan beleeft of evenveel plezier heeft. Houd dat alsjeblieft in gedachten. Homoseksueel gedrag met instemming van beide partijen was strafbaar tussen mannen onder de 21 jaar (tot 1993) of 18 jaar (tot 2001) - een discrepantie in de wet die helemaal nergens op sloeg, omdat de leeftijd waarop heteroseksuelen met elkaar naar bed mogen 16 jaar is. Ik heb ervoor gekozen om die wet te negeren, zoals veel anderen. Dus ben ik schuldig aan strafbare handelingen. Ik heb de wet met opzet overtreden. Ik vond dat, als een vrouw in staat was om op 16-jarige leeftijd met seks in te stemmen, een man dat ook kon. Omdat dat niet in de wet staat, heb ik altijd beweerd dat ik gelijk had en de wet niet. En ik ga nog verder. Toen ik een jonge popster was, in de vrolijke jaren 60 en 70, genoten de meesten van ons volop van de vruchten van ons succes. We hebben niet altijd naar geboortebewijzen gevraagd. Dus, hoewel ik kinderen niet als seksbobject wilde, er naar op zoek was of ervan wilde genieten, kan ik niet zweren dat elke meisjes- of jongensfan voor 100% boven de 16 was. Het was een hele open tijd. Ik heb onwettige seks gehad, onder de leeftijd dat je met elkaar naar bed mag, met John Lennon - alleen was ik toen de 'misbruikte' en hij de 'misbruiker'. Ik moet zeggen dat het leuk en plezierig was voor twee jongemannen om een paar meisjes op te pikken en naar mijn appartement terug te gaan voor een 'kwartetje', zelfs ondanks het feit dat ik onder de 21 was en John op dat moment boven de 21. God weet hoe oud de meisjes waren - misschien zouden ze me graag willen schrijven om het te laten weten, als ze er nog zijn - nu duidelijk al in de vijftig, maar ik ben er nog! Schuldig is zo'n emotioneel beladen woord. De joden en homo's waren schuldig aan het feit dat ze joods waren in nazi-Duitsland, maar de meeste mensen zullen het er mee eens zijn dat het de maatschappij was die in werkelijkheid schuldig was.

Gaan we naar de beschuldigingen in mijn eigen specifieke geval. Een van de eerste aanklachten ging terug naar 1971 en is totaal onwaar. Hij is ingediend door een verwarde man die nu achter in de veertig is en godzijdank hulp voor zijn trauma en zijn pijn heeft gevonden bij top-psychiater Max Clifford. De aanklacht werd verworpen op grond van een uitermate ongeloofwaardige getuigenverklaring. Ik geloof niet dat ik de man ooit heb ontmoet. Ik heb in ieder geval zeker geen seks met hem gehad. En, omdat hij beweerde dat hij bij een groot bedrijf werkte, was hij sowieso boven de 16, want dat bedrijf nam nooit personen onder de 16 in dienst. Ik weet zeker dat de eerste aanklachten waren bedoeld om andere, meer waarschijnlijk klinkende aanklachten uit te lokken. De hele opzet stonk. De anderen die zich na de miljoenen verslindende media-aandacht hebben gemeld, varieerden van volslagen krankzinnigen, die zelfs door de politie als door en door vals werden weggestuurd, tot mensen die ik misschien eens een keertje heb ontmoet. Ze varieerden van mensen die ik beter heb gekend en de omstandigheden hebben overdreven tot enkelen van wie de beschrijvingen redelijk nauwkeurig waren, maar die opnieuw hadden verzonnen hoe e.e.a. zich heeft voltrokken en hun betrokkenheid ermee hebben veranderd. Sommigen bewust, sommigen onbewust, sommigen om redenen van hebzucht of wraak of een verlangen naar aandacht, sommigen om latere persoonlijke mislukkingen te rechtvaardigen en velen van wie drank- en drugsproblemen om wat voor reden dan ook uit de hand waren gelopen. De meeste ontmoetingen die ik met het publiek heb gehad en dienden om mijn producten af te stemmen op hun wensen bleven aan de oppervlakte en waren vluchtig. In een paar gevallen kreeg ik brieven terug of had ik weer een ontmoeting voor verdere research. Enkelen van hen werden vrienden. En een klein percentage resulteerde in een intieme relatie. Het grootste aantal telefoontjes dat ik na het starten van de rechtszaak kreeg kwam van mensen die me hadden ontmoet en zich in mijn belang wilden aanmelden om te getuigen dat er niets was gebeurd en dat ik in geen enkel opzicht onzedelijke toenaderingen had gedaan. Mijn advocaten vertelden me dat ze van geen nut waren voor de rechtbank. Het feit dat ik honderden niet had aangerand bewees nog niet dat ik onschuldig was aan andere specifieke beschuldigingen. Ondanks het feit dat ze voor de rechtbank door de mand waren gevallen en niet onder de 16 maar boven de 16 bleken te zijn op het moment van 'de aanranding' wisten enkele getuigen hun leugenachtige verhaal aan de kranten te verkopen. Per slot van rekening werd ik schuldig bevonden aan één serieuze seksuele overtreding: anale penetratie. De betrokken man had, na er 3 jaar mee geleurd te hebben, zijn verhaal weten te verkopen aan News of the World. Voor de rechtbank gaf hij als antwoord op de vraag waarom hij me, als het zo traumatisch was, toch steeds weer opzocht, dat ik "een goeie kerel" was en dat "hij een fantastische tijd had" ... denkpauze "op de anale penetratie na, natuurlijk". Ik barstte toen in de beklaagdenbank bijna in lachen uit. Hij kwam heel vaak bij me terug tot hij bijna 17 was. Dus je ziet het, voor deze ene veroordeling kreeg ik 7 jaar. Tony Martin, de boer die blijkbaar door het Britse publiek werd gesteund, kreeg vijf jaar voor het vermoorden van een tiener. Dit is de Britse rechtspraak ten voeten uit.

De media-aandacht negeerde deze ene serieuze veroordeling en maakte een verhaal waarin 20.000 jongens, een netwerk van ontucht voor VIPS en 'een slechte, perverse pop King (= koning)' in voorkwamen. Waarom zou iemand die kans maakt op een schadevergoeding van maximaal £ 33.000,- (= € 52.140,-) van de Criminal Compensation's Board (= de Raad voor Schadevergoedingen aan Slachtoffers van Misdrijven) geen aanklacht indienen? Is dat niet een gevaarlijke situatie? Zo kunnen voormalige leraren, maatschappelijk werkers, zweminstructeurs, ooms ook zonder reden aangeklaagd worden. Ik moet er niet aan denken hoe de maatschappij er over 10 jaar uit zal zien, als kinderen die wees zijn geworden of in de steek zijn gelaten volwassen zijn geworden. Geen intelligent menselijk wezen met gevoel zal gek genoeg zijn om in de zorg te gaan werken. Ze weten dat ze uiteindelijk in de gevangenis terecht zullen komen, hoe onschuldig ze misschien ook zijn. Kinderen zullen zonder liefde, affectie, interesse en aanrakingen worden opgevoed. Alleen de hersendoden zouden tegenwoordig nog kunnen besluiten om voor beschadigde kinderen te zorgen. Wat een aanklacht tegen de maatschappij!

Wat mij betreft is dit het beste en meest interessante wat me ooit is overkomen, behalve misschien 'Everyone's Gone to the Moon'. Ik heb een hele nieuwe wereld ontdekt. Het gevangeniswezen is vol goede mensen die aanzienlijk worden ondergewaardeerd door publiek en politici en elke dag opnieuw aantonen dat de mensheid fundamenteel fatsoenlijk is door het leven draaglijker te maken voor enkele ellendige gedetineerden. Ik heb ook iets geleerd dat voor de hand ligt: dat niemand helemaal goed of helemaal slecht is, en dat enkele verschrikkelijke misdaden zijn begaan door enkele aardige mensen. Er is vriendelijkheid op de meest onwaarschijnlijke plaatsen. Vrijheid bestaat in je geest. Je maakt je eigen vrijheid. Dus ben ik nog nooit vrijer geweest dan nu, opgesloten in de gevangenis. Ik ben vrij om te observeren, na te denken, te overwegen, te luisteren, te lezen en te schrijven. Ik geef niemand de schuld, zelfs mezelf niet. Ik geef de schuld aan de hypocriete Britse houding ten opzichte van seks. We worden opgevoed met het idee dat seks iets volkomen natuurlijks is, maar de onbewuste boodschap is net het tegenovergestelde. Vanaf het moment dat een Britse moeder een hand weghaalt die met geslachtsdelen speelt wordt het ons duidelijk ingeprent dat seksuele bevrediging slecht, verkeerd en vies is. Dat is het niet. Het is niet anders dan dat je samen met iemand eet. Je dwingt iemand niet om voedsel te eten waar hij niet van houdt. Je gaat iemand niet met opzet vergiftigd voedsel geven of voedsel dat hem kan schaden of waar hij het niet mee eens is. Een van de aanklachten die me woedend maakten was de beschuldiging dat ik tieners roem en fortuin beloofde. Nooit. Ik zou nooit met iemands dromen spelen. Ik zou zelfs nooit zeggen dat ze de een of andere beroemdheid zouden ontmoeten. Voor mij is dat immoreel. Maar er is niets verkeerds aan seks waarmee beide partijen instemmen. Als beide mensen daar plezier aan beleven, zolang er geen ziekte wordt opgelopen of doorgegeven, geen ongewenste zwangerschap - dan heb ik er geen moeite mee. Een aantal dagen nadat ik was aangeklaagd werd er een wet aangenomen die toestond dat homo's vanaf hun 16e met elkaar naar bed mochten. Ik was eruit gepikt om doelwit te worden van de tegenstanders van deze wet. Het volmaakte zwarte schaap, slachtoffer van homofobie. Het was met opzet zo gepland en georganiseerd. De politie wist dat ik niet pedofiel ben. Ze onderzocht mijn computers niet en nam ze ook niet mee. Ze sloegen geen acht op mijn adresboekjes. Ze vond geen porno of onzedelijke foto's van jongens. Ik denk dat een groot percentage van het volk en van de media homoseksualiteit gewoon beschouwt als verkeerd en slecht. Jongens die treinreizen van honderden kilometers hadden gemaakt om naar me toe te komen zeiden nooit dat ze een vervelende reis achter de rug hadden en zeiden nooit tegen hun familie dat ze er spijt van hadden. Of dat ze mijn muziek haatten. Of dat ze zich niet op mijn gemak voelden door mijn karakter. Ze hoefden niet zo vaak terug te komen. Er waren tientallen uitvluchten voorhanden. Maar tientallen jaren later verzinnen en verfraaien deze mannen in de dertig en de veertig, met al hun levenservaring, inclusief allerlei soorten seksuele ervaringen, er lustig op los al naargelang wat ze hebben waargenomen en meegemaakt. Er zit geld in. Er zit aandacht in. Er zit blaam in. Er zit macht in. Maar er zit geen waarheid in. Ik ben absoluut van plan om mijn talenten nog verder te ontwikkelen. Ik wil het web van de Britse seksuele hypocrisie uiteenscheuren. Ik wil de onrechtvaardige wetten helpen vernietigen. Dat is misschien minder makkelijk dan het helpen lanceren van 10CC of Genesis. Maar een uitdaging is het zeker! Ik verwacht nog meer vervolgingen. Het demoniseren van Jonathan King is opmerkelijk geweest, gezien de onbeduidendheid van zijn veroordeling. Ik zal overleven. Het is niet mijn keuze, voeg ik er snel aan toe. Ik heb deze confrontatie gemeden. Maar heel weinig mensen kunnen dit soort strijd aan en ik ben geen uitzondering. Maar het vaandel dat gedragen moet worden is aan mij doorgegeven en ik hoop hem beter en met meer trots te dragen dan Oscar Wilde 100 jaar geleden deed. De maatschappij heeft hem vernietigd. Ik zal niet toestaan dat de maatschappij mij vernietigt. Of andere naamloze onschuldigen die er op wachten te worden uitgeroeid.

Jonathan King, januari 2002

John Stefan,
schrijver.

---

Interessante websites:

• Artikel Jon Ronson in The Guardian: www.guardian.co.uk/weekend/story/0,3605,609185,00.html
• Jonathan Kings website: www.kingofhits.com

bron: Artikel 'De zaak Jonathan King' door John Stefan; OK Magazine, nr. 88; december 2003