Kommentaar op een enquête

In de laatste oorlog, de bezetting, is het mogelijk geworden Joden te verzamelen en op te sturen ter vernietiging, dankzij de beleidsaankondiging dat natuurlijk alleen de rare gemene Joden van laag allooi werden verwijderd. Hieraan verleende ook de Joodse Raad zijn medewerking. Hoe dat kon? O.a. omdat een hoop wetenschappelijk onderzoek was gewijd aan hoe die rare Joden eruit zagen en hoe ze leefden. Maar dat het toen ook mogelijk was verder te zien, naar hoe het onderscheid tussen gemene slechte Joden en alle andere burgers geheel denkbeeldig is, naar hoe het vervolgen van slechts enkele duizenden een uitstraling heeft op vrijwel iedere burger, zo zelfs dat daaruit een zelfonderdrukking voortkomt, aanpassing en braaf meejagen op deze slechterikken, laat ons dit hier en nu voor ogen staan en tot lering strekken.

bron: Artikel 'Kommentaar op een enquête' door Ben Füss; Martijn nr. 19; mei 1984